| Katalog Türü | Siyaset |
| Eser Numarası | 650 |
| Eser Adı | Kânûnnâme-i Osmânî |
| Eserin Anılan Diğer İsimleri | Kânunnâme-i Âl-i Osmânî Der Mezâmîn-i Defter-i Dîvân |
| Müellif Tam Künyesi | Ayn Ali Efendi el-Mağnisâvî ed-Defterî |
| Müellif Bilinen Kısa Adı | Ayn Ali Efendi |
| Yüzyıl (Hicri) | 11. |
| Yüzyıl (Miladi) | 17. |
| Vefat Tarihi Hicri | 1018'den sonra |
| Vefat Tarihi Miladi | 1609'dan sonra |
| Dil | Türkçe |
| Kütüphane Adı | Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi |
| Koleksiyon Adı | Esad Efendi |
| Koleksiyon (Demirbaş) Numarası | 02361-001 |
| Varak Numarası | 1b-36a vr. |
| Yazma İstinsah Tarih | 1030H |
| Yazı Türü | Nesih |
| Eserin Türü | Telif |
| Eserin Baskısı | İstanbul: Tasvîr-i Efkâr Matbaası, 1280. |
| Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri | Eser dönemin Osmanlı sadrazamı Kuyucu Murad Paşa'ya ithafen 1016 (1607) tarihinde kaleme alınmıştır. Eserine "bu makalenin tahririne sebeb oldur ki…" şeklinde giriş yaparak başlayan müellif eseri eski ve yeni kayıt defterlerinden ve kânunnâmelerden ihtisar ederek oluşturmuştur. Müellifin bu kaynakları inceleyişi ise şu konular çerçevesinde olmuştur: Osmanlı devleti içerisindeki mir-i mirân miktarı, beylerbeyliklerinin adedi, bunlara kayıtlı sancaklar ve her ikisinin defter-i kethüdâsı ve tımar defterdarlarının sahib oldukları hassaların miktarları; Beyler beylikleri, sancaklar, tımar sahipleri ve züemânın elinde bulunan asker sayıları vs. Genel olarak ise tımar ve zeâmet sistemini ele alan eser toplamda yedi fasıl ve bir hâtimeden müteşekkildir. |
| Eserin Konu Başlıkları | Mukaddime. 1. Fasıl: Hâss ve salyâne altında bulunan beylerbeylikleri ve beylerbeyliklerinin sahib oldukları hass'ın miktarları. 2. Fasıl: Beylerbeyliklerinin altında bulunan sancaklar ve sancak beylerinin kanunları. 3. Fasıl: Sancak beyliklerinin defter-i kethüdalıklarının ve tımar defterdarlıklarının sahip oldukları muayyen hass'ları. 4. Fasıl: Beylerbeyliklerinin sahip oldukları kılıç, zeâmet ve tımarlarının miktarı. 5. Fasıl: Zeâmet ve tımar denilen şey nedir?, kılıç ve hassa ne demektir? 6. Fasıl: Zeâmet ve tımarın yönlendirilmesinde konulan kanunlar. 7. Fasıl: Zeâmet ve tımar hususunda olan ihtilali def etmeği mümkün kılan yollar. Hâtime: Meydana gelen ihtilalin bu dönemde def edilmesi, tashihi ve ıslahı açılarından ne tür çalışma ve gayret içinde olunmuştur. |
| Eserin Telif Tarihi | 1016H |
| Notlar | Detaylı bilgi için bkz. MEHMET İPŞİRLİ, "AYN ALİ EFENDİ", TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/ayn-ali-efendi (15.12.2018). |
| Sınıflama (Siyaset Alanı Sınıflaması) | Genel |
