Tercüme

Terceme-i kitâbü’l-harâc

Yazar : Müderriszâde Mehmed/Muhammed Ataullâh Efendi

Detaylar

Katalog Türü Siyaset
Eser Numarası 767
Eser Adı Terceme-i kitâbü’l-harâc
Müellif Tam Künyesi Müderriszâde Mehmed/Muhammed Ataullâh Efendi
Müellif Bilinen Kısa Adı Müderriszâde Mehmed/Muhammed Ataullâh Efendi
Yüzyıl (Hicri) 13.
Yüzyıl (Miladi) 19.
Vefat Tarihi Hicri 1298'den sonra
Vefat Tarihi Miladi 1881'den sonra
Dil Türkçe
Kütüphane Adı İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi
Koleksiyon Adı Türkçe Yazmalar
Koleksiyon (Demirbaş) Numarası TY04652
Varak Numarası 190 vr.
Yazı Türü Talik
Eserin Türü Tercüme
Eserin Çevirisi: Türkçe Kitabü'l-Harac, sad. İsmail Karakaya, Ankara, 1982.
Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri Eser Ebû Yûsuf Ya’kub b. İbrâhîm b. Habîb b. Sa’d el-Kûfî'nin (ö.) Kitâbü’l-Harâc adlı Arapça eserinin Sultan II. Abdülhamid’e sunulmak üzere Halep valisi Hüseyin Cemil Paşa tarafından kaleme aldırılan Türkçe tercümesidir. Hüseyin Cemil Paşa'nın Halep valiliği miladî 1881-1886 yılları arasında olup eserin telifi de bu tarihler arasında olmalıdır. Eser diğer tercümelere nazaran daha kâmildir.
Eserin Konu Başlıkları Eserde işlenen konular ise şöyledir: Hârun Reşîd'e nasihatler, ganimetler, madenler, fey, harâc, bazı bölge arazileri: Şam, Cezire, İran, Irak, Hicaz, Basra, Horasan vb. Haricî vb. zümrelerin araziler hakkındaki görüşleri, ehl-i harb ve bid'atin istekleri ile müslüman olmaları, onların malları ve arazileri, ölü topraklar, müridler, öşür ve harâc arazileri arasındaki farklar, deniz ürünleri, Necrân ahalisi ve ahvâli: Hz. Peygamber, Hz. Ebû Bekir, Hz. Ömer, Hz. Osman ve Hz. Ali'nin Hz. Necrân ahalisiyle ilişkileri ve onlara gönderdikleri mektuplar, zekat, âriyet, ortaklık ve kira, cizye ve cizye vermesi gerekenler, zımmîler ve görünüşleri, öşür, kilise ve havralar, Hz. Ömer'in Ebû Ubeyde ile mektuplaşmaları, Halid b. velid'in Hîreliler ve İran'a yazdığı mektuplar, suç işleyenin haddi: zinâ, şürb(içki), Kazif, ta'zîr, zındıklar, hırsızlar ve sahip oldukları mallar, kaçak köleler, işçiler ve kadınların maaşları, casuslar, ehl-i harb ile savaşmak, ğanimetlerin taksimi, savaş hekimliği, emanın mahiyeti, kimlere verileceği, eman verme şekilleri. Hz. Peygamber'in Tamim b. Esved'e, Hz. Ebû Bekir'in Dârîlere ve Hz. Ali'nin Mısır valisine mektupları, İslam hukukunda kullanılan bazı ölçüler: nakit, ağırlık, uzaklık ve alan ölçüleri.
Eserin Telif Tarihi 1881M-1886M
Notlar Müellifin vefat tarihi tam olarak bilinmemekle birlikte eseri yazdırtan Hüseyin Cemil Paşa'nın Halep valiğine tayini miladî Ocak 1881 tarihinde gerçekleşmiştir. Daha sonra paşa Aralık 1886 yılında Hicaz valiliğine tayin edilmiştir. Dolayısıyla eserin telifi 1881-1886 yılları arasında olduğuna göre müellifin bu tarihlerde hayatta olduğu ortaya çıkmış olur.
Sınıflama (Siyaset Alanı Sınıflaması) Fıkıh