| Eserin Konu Başlıkları | [Mukaddime]. 1.-5. Fasıl: Zamanın akışı, insanların durumu ve Âlemin hükümdarına övgüler; zamâne hükümdarının Allah'ın nimetlerinin değerini bilmesi; zulme kalkışmaması, adaletli olması, iyi davranması; âmiller ve onların gönderilmesi ile vezilerin ahvâli; iktâ sahipleri ve reâyaya nasıl davranıldığının araştırılması. 6.-10. Fasıl: Kadılar, hatipler, muhtesibler ve onların işleri ile faaliyetlerinin önemi; âmilin, kadının, reisin, şahnenin, mühtesibin ahvâlinin sorulması ve şartları; din ve şeriat işlerinin nasıl olduğunun araştırılması ve soruşturularak bunlar hakkında bilgi alınması; devlet müşrifleri, maaşları, durumları, zamanları; isithbarat sahipleri, gizli haberciler, postacılar ve ülke işleri için alınacak tedbirler. 11.-15. Fasıl: Dergahtan yazılan ferman ve emirlere hürmet gösterme; önemli işleri için dergahtan gulâm gönderilmesi; casuslar, ülkenin iyiliği ve halkın/reâyanın işleri için tedbir alınması; devlet işlerinin aksamaması için ulak ve postacıların gönderilmesi; sarhoş ve ayık iken verilen sözlü emirler. 16-20. Fasıl: vekîl-i hâs, şahın dergahında onun çalışmalarının etkili kılınması; hükümdarın nedimleri, yakınları, işlerinin düzenlenmesi; hükümdarın ülke işleri hakkında bilginlerle istişâre etmesi; müfredler, teçhizatları ve ülke için bunların işlerinin düzenlenmesi; farklı türde murassa silahlar, bargâhın düzeni. 21.-25. Fasıl: Elçilerin ahvâli, davranışları, işlerinin düzenlenmesi; konak yerleri ve merhalelerde ordu için yem, erzak bulundurulması; hükümdarın ordusuna ait tahsisatın belirlenmesi; her ırktan her türlü asker bulundurulması; rehine almak, hükümdar dergâhında tutmak. 26.-30. Fasıl: Türkmenlerin hizmete alınması; bendegâhın sorun çıkartmaması, işlerinin düzeni; saray gulamları ve işlerinin düzenlenmesi; havâs ve avâmdan olanların huzura alınması; şarap meclisinin düzenlenmesi, şartlarının yerine getirilmesi. 31.-35. Fasıl: Bendeleri, hizmetkarların hükümdar dergâhındaki duruş düzeni; asker ihtiyaçları ve talepleri; askeri teçhizatın hazırlanması ve sefer; hata yapan yüksek rütbelilerin azarlanması; dergâh-ı âli'nin bekçileri, kapıcıları, nöbetçileri. 36.-40. Fasıl: Hükümdarların sofrası ve bu işlerin tertibi; liyâkatli hizmetkarların hakkının teslimi; iktâ, muktiler ve raiyetin durumu hakkında ihtiyatlı olunması; ülke ve hükümdarlık ile ilgili işlerde acele edilmemesi; emr-i hares, çûbdarlar ve ülke için cezalandırma usülü. 41.-45. Fasıl: Hükümdarın her işte Allah'ın kullarına bağışta bulunması; iki işin bir kişiye verilmemesi, işsizlere iş verilmesi, temiz dindar olan asil insanlara iş verilmesi, mezhebi bozukların ülkeden uzaklaştırılıp kovulmaları; tesettürler, harem dairesi, hükümdarın emri altında bulunanlar, ordu komutanlarının düzeni; İslam meliklerine düşman olan haricilerin, dini bozukların teşhiri; Mazdek'in ortaya çıkışı, mezhebi, Nûşirevân-ı Âdil'in onu öldürmesi. 46.-50(1). Fasıl: Ateşperest Sinbad'ın Nişâbur'da ortaya çıkması, Rey'de müslümanlara saçtığı fitne; Bâtınîlerle Karmâtîlerin ortaya çıkışı, bozuk mezheplerini yaymaları; Hurremedinlerin isyânı, hükümdar hazinesi ve hazinenin düzeni, mazlumları dinleyip cevap vermek, adâlet dağıtmak; vilâyet gelirlerinin hesabının tutulması ve bu işin yöntemi. |
