| Katalog Türü | Siyaset |
| Eser Numarası | 710 |
| Eser Adı | Keşfü’l-estâr an sırri’l-esrâr |
| Müellif Tam Künyesi | Muhammed el-Hamîdî b. Şeyh Ali |
| Müellif Bilinen Kısa Adı | Muhammed el-Hamîdî b. Şeyh Ali |
| Yüzyıl (Hicri) | 12. |
| Yüzyıl (Miladi) | 18. |
| Dil | Türkçe |
| Kütüphane Adı | İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi |
| Koleksiyon Adı | Türkçe Yazmalar |
| Koleksiyon (Demirbaş) Numarası | 06958 |
| Yazı Türü | Nesih |
| Eserin Türü | Tercüme |
| Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri | Aristo’nun İskender için yazdığı Kitâbu's-Siyâse fî ilmi'l-riyâse adlı eserinin Yuhanna b. Bıtrik tarafıdan yapılan ve Sırrü’l-esrâr olarak bilinen Arapça tercümesinin Sultan Ahmed Han'ın vefatında sonra yapılmış Türkçe tercümesidir. Eser toplamda bir mukaddime, on makale ve bir tetimmeden müteşekkildir. Müellif Aristo'nun Kitâbü's-siyâse fî tedbîrü'r-riyâse adlı eserinden istifade etmiştir. |
| Eserin Konu Başlıkları | Mukaddime: [İskender'e dair]. 1-5. Makâle: Hükümdarların (mülûk) sınıfları ve yetki ve sorumlulukları; hükümdarların ahvâli; vezirler; vezirleri kayden ve mertebelerini zikreden kitaplar; [sefirler]. 6-10. Makâle: Reâyâya hizmeti gözetmek; [ecnâd]; harbin siyaseti; tılsımlar, yıldızların sırları, taşlar, bitkiler ve hayvanların sırları/havâs. |
| Notlar | Aristo ve eserleri hakkında önemli bilgiler veren Mahmut Kaya Sırrü'l-esrâr'daki ifadelerin ve genel anlamda da eserin Aristo'ya aidiyeti hakkında dikkate değer ifadelere yer vermektedir, şöyle ki: "...Siyaset. Aristo’nun sekiz bölümden oluşan Politika (Politica) adlı eserinin Arapça’ya çevrildiği konusunda klasik kaynaklarda hiçbir bilgi mevcut değildir. İslâm müellifleri bu eseri Kitâbü’s-Siyâse adıyla anıyor ve az da olsa muhtevası hakkında bazı bilgiler veriyorlarsa da bugüne kadar İslâm dünyasında söz konusu eserin izine rastlamak mümkün olmamıştır. Bir mecmuada (Köprülü Ktp., nr. 1608, vr. 70ª) Aristo’nun devlet şekilleri hakkındaki fikirlerinin yer aldığı görülmektedir; ancak bu konuya Politika’dan başka Retorika (Rhetorica) adlı kitabında da yer verdiği için belirtilen mecmuadaki bu parçanın hangi eserinden alındığı tesbit edilememektedir. Ortaçağ İslâm ve hıristiyan dünyasında Aristo’nun siyaset kitabı olarak ün yapan ve İbnü’l-Bıtrîk’in kaleminden çıktığı anlaşılan Kitâbü’s-Siyâse fî tedbîri’r-riyâse veya diğer adıyla Sırrü’l-esrâr’ın Aristo ile ilgisi yoktur ve zaten Meşşâî filozoflar bu uydurma eseri hiçbir zaman ciddiye almamışlardır. Bununla beraber söz konusu eser tıp, firâset* ve astroloji gibi konuları da kapsadığı için sonraları İslâm kültür dünyasını hayli meşgul etmiştir." Detaylı bilgi için bkz. MAHMUT KAYA, "ARİSTO", TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/aristo (14.12.2018) |
| Sınıflama (Siyaset Alanı Sınıflaması) | Edeb Literatürü |
