Tercüme

Terceme-i nasîhatü’l-vüzerâ

Yazar : Mehmed Hasib

Detaylar

Katalog Türü Siyaset
Eser Numarası 667
Eser Adı Terceme-i nasîhatü’l-vüzerâ
Eserin Anılan Diğer İsimleri Terceme-i Kâvânînü'l-vizâre.
Müellif Tam Künyesi Mehmed Hasib
Müellif Bilinen Kısa Adı Mehmed Hasib
Yüzyıl (Hicri) 12.
Yüzyıl (Miladi) 18.
Vefat Tarihi Hicri 1127
Vefat Tarihi Miladi 1715
Dil Türkçe
Kütüphane Adı Topkapı Sarayı Müzesi
Koleksiyon Adı Hazine Kitaplığı
Koleksiyon (Demirbaş) Numarası 00382
Eserin Türü Tercüme
Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri Eser Ebü'l-Hasan Ali b. Muhammed b. Habîb el-Mâverdî’nin Kavâninü’l-vizâre adlı Arapça eserinin Türkçe tercümesidir. Mütercim eseri hicrî 1127'de Mısır valisi Abdî Paşa'ya ithafen kaleme almıştır. Eserde beyit, şiir, latife, kıt'a, nükte vb. edebî türler çokça kullanılmıştır. Eserin sonunda ise Ali b. Ebî Tâlib'in sözlerine yer verilmiştir.
Eserin Konu Başlıkları Birinci mukaddime: Ashâb-ı akl-ı habîr ve erbâb-ı fikr-i münîr. Fasıl: Cidd/gayret ve hezl. İkinci mukaddime: Kitabın ismi (Düstûrü'l-vüzerâ) dolayısıyla müsemmâsı olan vüzerâ lafzının iştikâkı, ihtilaf-ı akval üzere anlamları. Birinci bab: Vizâret-i tefvîz hakkında. 1. Fasıl: Ahkâm-ı akd ve hall: 1.-4. Hüküm: Tahrîr-i umûr-i tenfîz, tastîr-i umûr-i difâ', şerâit-i ahvâl-i ikdâm, şerâit ve esbâb-ı hazir. 2. Fasıl: Merâsim-i taklîd ve azil. 3. Fasıl: Azlin envâı, mahâlli ve mûcibi. İkinci bab: Vizâret-i tenfîz. 1. Kanun: Padişah ve memleket halkı. 2. Kanun: Vizâret-i tenfîz saihibinde olması gereken özellikler ve yapması gerekenler. 3. Kanun: Vezir padişahın tutan eli, gören gözü, işiten kulağıdır. [vezir üzerine lazım gelen haklar]. 4. Kanun: Sultanın rahatı için sıkıntı ve yorgunluğa tahammül etmek. [Vizâret-i tefvîz ve Vizâret-i tenfîz karşılaştırması]. [Vizâret-i tefvîz ve Vizâret-i tenfîz için] Müşterek haklar. Uhûd-ı mûkiza: Uyarıcı nasihatler.
Notlar Eserin konu başlıkları için tasnifi daha düzenli olmasından dolayı Pertev Ali Efendi tercümesinden istifade edilmiştir. Mâverdî'nin eserinde yaptığı tasnif ise şu şekildedir: "Mukaddime. [1. Bab:] Vezirlik kavramı ve çeşitleri. [2. Bab:] Vezâret-i Tefvîz: Fasıllar: Savunma, taarruz, tehdid, taklid (tedbîr) ve azil. [3. Bab:] Vezâret-i Tenfîz: Elçilik, meşveret, nezâret, hükümdarı rahatlatmak. [4. Bab:] Bazı haklar ve ahd hakkında bu iki vezâretin ortak durumu."
Sınıflama (Siyaset Alanı Sınıflaması) Edeb Literatürü