Telif

Tuhfetü'l-mülûk ve's-selâtîn mimmâ yekūmü bihî üsüsü'd-din

Yazar : Ali b. Ahmed el-Ensârî eş-Şîrâzî

Detaylar

Katalog Türü Siyaset
Eser Numarası 458
Eser Adı Tuhfetü'l-mülûk ve's-selâtîn mimmâ yekūmü bihî üsüsü'd-din
Müellif Tam Künyesi Ali b. Ahmed el-Ensârî eş-Şîrâzî
Müellif Bilinen Kısa Adı Ali b. Ahmed el-Ensârî eş-Şîrâzî
Yüzyıl (Hicri) 9.
Yüzyıl (Miladi) 15.
Vefat Tarihi Hicri 861
Vefat Tarihi Miladi 1456
Dil Arapça
Kütüphane Adı Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi
Koleksiyon Adı Fatih
Koleksiyon (Demirbaş) Numarası 03466
Varak Numarası 275 vr.
Hattat-Müstensih Muhammed b. Yunus
Yazı Türü Nesih
Eserin Türü Telif
Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri Devletin liderlerden halka kadar bir çok yapısını işleyen eser ilk olarak (mukaddime) ilim-alim, akıl, cehalet ve cahiller meselelerine değinerek başlar. Eserde konular devlet düzenindeki haliyle hiyerarşik bir şekil de tertib edilmiştir. İlk bölümde hilafet, halife ve bununla ilintili hususlara değinilmiş, diğer bölümlerde de sırayla saltanat, imâret, emirler ve ordu, kalem ehli (memurlar), dini vazife erbâbrı (ulema), işçiler, esnaf ve halk (raiyye) konularına yer verilmiştir.
Eserin Konu Başlıkları Mukaddime: 1-3. Fasıl: Aklî ve naklî yönlerden ilim ve ilim sahiplerinin şerefi hakkında, alimin sahip olması gereken bazı meziyet ve vasıflar, kötü alimler ve bununla ilgili olarak onların fesad ve cehaletleri hakkında. Birinci bab: Hilâfet. 1-4. Fasıl: Hilafetin hakikati, mertebesi ve şerefi; hilâfete ehliyet ve bunun şartları ile din ve dünyanın birlikte salahı için hilâfet üzerine terettüb eden şeyler; ehl-i kıbleye hilâfet hakkı hususunda zorunlu olan bazı şeyler, halifeye itaatin salah, muhalefetin ise fesattan olması ve bunun üzerine terettüb eden şeyler. İkinci bab: Saltanat. 1-5. Fasıl: Saltanat ve hakikati, sultân olmaya lâyık olan kimsenin ehliyeti; sultânın üzerine düşen sorumluluklar; dünyevî ve uhrevî olarak salahı sağlayan adaletle ve fesâda sebeb olan zulümle iligli hususlar; Müslüman sultânlar için gerekli güzel yöntemler; dünya ve ahiretin hayrını sağlayan tedbirler. Üçüncü bab: Emirler ve kılıç ehli ordular. 1-3. Fasıl: İmâretin hakikati, emirleri ve orduları ayakta tutunan maslahatlar; bunlardan her birinin valilik (vilâyet) hususundaki ehliyetleri ve hizmetleri; emirlerin Allah'a, resûlüne ve sultâna itaat hususunda yapması gerekenler. 4-6. Fasıl: Emirlerin sultân ve devlet erkanı üzerindeki hakları; raiyyenin emirlere itaat etmesi hususundaki sorumlulukları ve insanların onlara saygı göstermeleri; sultânın ele geçirilmesi ve ona emredilen şeyler. Dördüncü bab: Kalem ehlinden olan vazife erbâbı kimseler. 1-5. Fasıl: Bunların mahiyetleri ve buna bağlı bazı maslahatlar; hüsnü mübâşere ve nasihat hususunda onlara düşen sorumluluklar; onlara ihsanda bulunma hususunda sultâna düşen sorumluluklar; onların nâiblerinin sorumluluklar; memurların (amil) sorumlulukları, raiyyenin onlara itaat etme ve nasihatleri hususunda üzerine düşen sorumluluklar. Beşinci bab: Dînî vazife erbâbı kimseler. 1-4. Fasıl: Vazifelerin mahiyetleri ve buna bağlı dünyevî ve uhrevî bazı faydalar; makam sahibi her bir kimsenin ehliyeti; [...]; onların Allah'a, resûlüne ve müminlere karşı samimiyetleri hususundaki sorumlulukları. 5-8. Fasıl: Onların (dînî vazife erbâbının) yardımları ve zaferleri hususunda sultâna düşen bazı sorumluluklar; sultana itaat ve onların liderliklerini kabul etme hususunda ehl-i kıblenin üzerine düşen sorumluluklar; ilim ehline itina göstermek hususunda sultânın sorumlulukları; fakirlere, salihlere ve müttakîlere itina gösterme hususunda sultânın, ve tüm havâs müslümanların üzerine düşen sorulumluluklar. Altıncı bab: İşçiler ve zanaatkârlar. Yedinci bab: Raiyye.
Sınıflama (Siyaset Alanı Sınıflaması) Edeb Literatürü