Tercüme
Terceme-i hülâsatü’l-burhân fî itâati’s-sultân
Yazar : Şeyhü'l-islâm Yasincizâde Abdülvehhâb Yayaköylü Ahmed Reşid el-İzmîrî
Detaylar
| Katalog Türü | Siyaset |
| Eser Numarası | 738 |
| Eser Adı | Terceme-i hülâsatü’l-burhân fî itâati’s-sultân |
| Müellif Tam Künyesi | Yâsincizâde es-Seyyîd Ahmed Abdülvehhâb b. Osmân b. Mustafa |
| Müellif Bilinen Kısa Adı | Şeyhü'l-islâm Yasincizâde Abdülvehhâb; Yayaköylü Ahmed Reşid el-İzmîrî |
| Yüzyıl (Hicri) | 13. |
| Yüzyıl (Miladi) | 19. |
| Vefat Tarihi Hicri | 1249 |
| Vefat Tarihi Miladi | 1833 |
| Dil | Türkçe |
| Kütüphane Adı | Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi |
| Koleksiyon Adı | Hacı Mahmud Efendi |
| Koleksiyon (Demirbaş) Numarası | 02107 |
| Varak Numarası | 1b-8b vr. |
| Hattat-Müstensih | Muhammed Tece/illî (Dîvân-ı hümâyun mütercimi/tercüman) |
| Yazma İstinsah Tarih | 1247H |
| Yazı Türü | Nesih |
| Eserin Türü | Tercüme |
| Eserin Baskısı | nşr. el-Hac İbrahim Sâib, İstanbul, 1247, 1-15 s. |
| Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri | Eser müellifin sultâna itaatın gerekliliği ve zorunluluğu hakkında Arapça kaleme alınan Hülâsatü’l-burhân fî itâati’s-sultân adlı kendi eserinin Türkçe tercümesidir. Tercüme metnin girişinde mütercim Kalâidü'l-ikyân fî fezâil Âl-i Osmân adlı eserden bahsetmekte, bu eserin her ne kadar Osmanlı hanedanının faziletine dair olsa da denizden bir katre mesabesinde olup Âl-i Osmâniyenin bir çok hükümdarının menâkıbına yer vermediğini belirtmektedir. Sonrasında Osmanlı devleti ve hanedanına övgülerle başlayan müellif, Allah'ın bu hanedanı ümmet-i Muhammed'in artmasına vesile kıldığını belirterek "Devlet-i Âl-i Osmân"ın önemine değinmiştir. Daha sonra ise müellif insanın sosyal yönüne değinerek insanların birarada yaşayabilmesi yardımlaşma ve iyiliğin gerekliliğini ve bunun yanında fesad ve kötülüğün ortaya çıkmaması, çıktığında ise âlemin nizâm ve salahını sağlamayı amaçlayan kavânîn ve ahkâmın îfâ edilebilmesi için bir sultâna ihtiyaç duyulduğunu belirtir. Sonrasında ise Osmanlı sultânı II. Mahmud'u överek onun askeriyeye getirdiği yeni düzenlemeler hususunda döneminde ortaya çıkan bir takım muhalif isyan ve fesad hareketlerine karşı sultâna itaat etme konusuna değinir. Ve bu konuyu ihtiva eden toplamda yirmi beş hadise yer verir. Keza müellif bu eserini sultâna itaat etmeyenleri dünya ve ahirette hüsrana uğramaktan korumak ve sultâna itaatin vacip olduğunu hadislerle delillendirmek maksadıyla telif ettiğini belirtir. Daha sonra eseri tüm herkesin faydalanması ve neşrinin daha çok olması için tercüme eder. Müellif ilk olarak sultâna itaat konularını ihtiva eden hadisleri zikrettikten sonra "Allah'a, resûlüne ve sizden olan ulü'l-emr'e itaat edin" ayetinde geçen ulu'l-emr'den muradın ne olduğuna dair izahâtta bulunur. |
| Sınıflama (Siyaset Alanı Sınıflaması) | Edeb Literatürü |