Telif

Kevkebü'l-mülk ve mevâkibi't-Türk

Yazar : Nuh b. Mustafa

Detaylar

Katalog Türü Siyaset
Eser Numarası 627
Eser Adı Kevkebü'l-mülk ve mevâkibi't-Türk
Eserin Anılan Diğer İsimleri Nasîhatü'l-mülûk
Müellif Tam Künyesi Nuh b. Mustafa el-Konevî el-Hanefî
Müellif Bilinen Kısa Adı Nuh b. Mustafa
Yüzyıl (Hicri) 11.
Yüzyıl (Miladi) 17.
Vefat Tarihi Hicri 1071
Vefat Tarihi Miladi 1661
Dil Arapça
Kütüphane Adı Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi
Koleksiyon Adı Şehid Ali Paşa
Koleksiyon (Demirbaş) Numarası 02709-005
Varak Numarası 44b-69a vr.
Yazı Türü Nesih
Eserin Türü Telif
Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri Eserin müellifi olarak Nuh b. Mustafa zikredilmektedir, ancak eserin girişinde müellif eseri es-Sultan el-Melikü'z-Zâhir'e ithaf ettiğini belirtmektedir. Bu isimle anılan bazı hükümdarlar şunlardır: - el-Melikü'z-zâhir Seyfeddin El-Osmani El-Yulbuğavi Berkuk - el-Melikü'z-zahir Rükneddin Baybars (Memlük Sultanı) - el-Melikü’z-zâhir Ebû Saîd Seyfüddîn el-Alâî (Memlük Sultanı). - Ebü’l-Hasen el-Melikü’l-Efdal Nûruddîn Alî b. Selâhiddîn Yûsuf b. Eyyûb'un kardeşi ve Halep sahibi kardeşi el-Melikü'z-Zâhir. Bunlar arasında müellifin eseri ithaf ettiği hükümdarlardan doğruya en yakın olanı kanatimizce Memlük Sultanı el-Melikü'z-Zahir Rükneddin Baybars veya yine Memlüklü sultânı el-Melikü’z-Zâhir Ebû Saîd Seyfüddîn el-Alâî Çakmak'tır. Eserdeki bir ifadeye göre eserin telif tarihi İstanbul'un fethinden öncedir. Altıncı bölümde Kostantıniyye için henüz fethedilmediğini gösteren ifadeler vardır. Bunun yanında Osmanlı için de İbn Osman diyarı ifadesi kullanılmıştır. Bu ifadenin bir beylik için kullanıldığı dikkate alındığında eserin Sultan Baybars döneminin sonunda kaleme alınmış olması muhtemeldir. Ki bu dönemde Osmanlıdan önce Selçuklular da vardır ve onlar zikredilmemiştir. Ancak ifade devleti kastediyorsa -ki bunun için diyar kelimesi de kullanılmaktadır- buna göre eser Sultan Çakmak döneminin ilk yarısında kaleme alınmış olmalıdır. Nitekim Anadolu Selçuklularını anmaması da bunu desteklemektedir. Diğer hükümdarlar ise çok erken dönemdir. Eserde Mısır diyarı, Fâtimîler devri, Zengiler devri, Eyyübîler ve sonrasında Türklerin halkimiyeti (Memlüklüler) anlatılmaktadır. 16 kısımdan oluşan bu eser çok geniş ve detaylı bir şekilde siyaset âdâbı, hükümdarların âdâbı, hilafet, Mısır'a hükmeden devletler, çeşitli milletlerden hükümdarşar ve devirleri, dokuz varak sadece eserin konu ve bölüm başlıklarının verildiği girişine ayrılmıştır. Çokça isme atıf yapılmakta olup zengin kaynaklara sahiptir.
Eserin Konu Başlıkları Birinci kısım: Allah'ın insanlara yeryüzünde bir sultân var etmesi vb. nimetleri. İkinci kısım: Diğer hükümdar ve sultânlarda olmayıp (sultânımızın) bu memleketin şiarından olan özellikleri. Üçüncü kısım: [Devlet kademelerindeki çeşitli birimler ve görevleri]. Dördüncü kısım: Mısır diyarının memleketi. Beşinci kısım: el-Memâlikü's-Semâniye. Altıncı kısım: [Hicaz bölgesi ve çevresindeki diyarlar]. Yedinci kısım: Hükümdarlar ve devletleri. Sekizinci kısım: Küfür ehlinin mülkleri. Dokuzuncu kısım: Siret-i Nebî'den seçmeler. Onuncu kısım: Emevî devleti dönemine kadar Hulefâ-yı Râşidîn'in velâyeti. On birinci kısım: [Emevîlerden Abbâsîlere Hilafet] On ikinci kısım: [Abbâsîlerden günümüze hilâfet ve halifeler]. On üçüncü kısım: Kürtlerin devrine kadar Fatimiler'e hükmedenler. On dördüncü kısım: Kürtlerin devrinden Türk devletinin devrine kadar hükmedenler. On beşinci kısım: [Türk devletinin devri ve sonraki dönem hükmedenler] On altıncı kısım: Saltanatı yöneten hakkında.
Sınıflama (Siyaset Alanı Sınıflaması) Tarih