| Katalog Türü | Siyaset |
| Eser Numarası | 617 |
| Eser Adı | Kitâbu mesâlihü'l-müslimîn |
| Müellif Tam Künyesi | Anonim |
| Müellif Bilinen Kısa Adı | Anonim |
| Yüzyıl (Hicri) | 11. |
| Yüzyıl (Miladi) | 17. |
| Vefat Tarihi Hicri | 1049 |
| Vefat Tarihi Miladi | 1639 |
| Dil | Türkçe |
| Kütüphane Adı | Konya Yusuf Ağa Kütüphanesi |
| Koleksiyon (Demirbaş) Numarası | 673 |
| Varak Numarası | 141 vr. |
| Yazı Türü | Nesih |
| Eserin Türü | Telif |
| Eserin Baskısı | haz. Osmanlı Devlet Teşkilatına Dair Kaynaklar (içinde), Yaşar Yücel, Ankara: TTK(Türk Tarih Kurumu) Yayınları, 1988. |
| Eserin Çevirisi: Türkçe | haz. Osmanlı Devlet Teşkilatına Dair Kaynaklar (içinde), Yaşar Yücel, Ankara: TTK(Türk Tarih Kurumu) Yayınları, 1988. |
| Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri | Müellif bu eserinde Osmanlı Devletinin içinde bulunduğu dönemde ilmî, dînî, mâlî, idârî, sosyal, siyâsî, askerî ve devlet teşkilatı ile ilgili çeşitli konulara dair bazı meselelerde kendi görüş ve eleştirilerine ve bunlara dair önerilerine yer vermiştir. Müellif eserini altmış bab üzere tertip etmiştir. Ancak Yaşar Yücel'in tespitine göre eserin Konya Yusuf Ağa nr. 673'teki tek nüshasında elli iki bab olduğu görülmüştür. Eser Kânûnî Sultan Süleyman döneminin sonlarında kaleme alınmıştır. |
| Eserin Konu Başlıkları | 1-5. Bab: Ulema (ki nizâm-ı âlem bunlar iledir); Peygamberlerin ailelerine dair; acemî oğlanlar; padişahın hükmettiği vilâyetlerde hutbe ve sikke birdir; İstanbul, Edirne ve Bursa'daki bazı ulucamilere dair. 6-10. Bab: [Müezzinler]; asla kibirlenmemesi gereken kimseler; tiryâkîler; sancak beylerine dair bazı hususlar; otak ile orducu başı. 11-15. Bab: Bölük halkına münâsib olan şöhretli elbiseler; yeniçeri taifesinin [giysileri]; yeniçeri taifesinin odalarında tembel bir şekilde oturmasının yasaklanması gerektiği; sipâhi taifesi; kağıd emaneti. 16-20. Bab: Alayla ilgili bazı hususlar; İstanbul'da Dîvanhâne-i amirenin taşra haremindeki at oğlanları ve atlar; İstanbul'a gelen ham meyveler; İstanbul'daki muhtesbiler; [muhtesib ve mütevellilerden mal toplayanlar]. 21-25. Bab: Yeniçerilerin esnafın ve müslümanların beygirlerini alması; [Matbah-ı âmirede pişirilenlerden halkın da (bir nebze olsa) yemesi]; tecrübeli ihtiyarların her taifede bulunması gerektiği; Rum-ilinde vaki olan bir zulüm(rüşvet); reâya arasında vaki olan bir zulüm. 26-30. Bab: [Hızâne-i âmire'ye malın eksik gelmesi ve halkın da buna sebep olan şeyden zulüm görmesi]; şehirli taifesinin tasarrufu; bölük halkı, erbâb-ı tımar vs. asker halkının hizmetkarları ve at oğlanları; sefer-i hümâyûn; muhtesib oğulları. 31-35. Bab: Dîvân-ı Âlî'nin mukâta'acıları ve ahkam kâtipleri; ekâbirin köleleri; ulufeci garibler; mülâzim taifesi; [muhtesibliğin fazileti ve bu göreve gelecek kimsenin vasfı]. 36-40. Bab: İstanbul'da koyun ve sığır eti; İstanbul'da odun; [...]; Ordu-yu Hümâyûn için çekilen zahmetler. 41-45. Bab: [vezir-i Azam'a İstanbul hususunda birkaç tavsiye]; Matbah-ı âmire'de aşçıbaşının durumu; müslümanların ekmeçilerin durumlarından huzursuz olmaları; bölük halkının önemli iki hizmeti; mehâyif teftişi. 46-52. Bab: İstanbul, Edirne ve Bursa'daki yangınlar ve halkın durumu; Kızılbaş; [sefer için gerekli mescid, vaizler]; İstanbul'da odunun ucuz olmamasının sebepleri; [Padişahın Divânhânesini diğer vilâyetlerden vs. yerlerden göremeye gelenler, elçiler vb. kimseler için Divânhâne'nin durumu ve gelenlere verilecek hizmetler; diğer yerlerden işlerini görmek için gelip Divânhaneyi vb. kamu kurumlarını ve memurlarının yerlerini bilmeyenlerin karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri]; sadaka. |
| Notlar | Detaylı bilgi için bkz. haz. Yaşar Yücel, "Kitab Mesalih Müslimin", Osmanlı Devlet Teşkilatına Dair Kaynaklar (içinde), Ankara: TTK(Türk Tarih Kurumu) Yayınları, 1988. |
| Sınıflama (Siyaset Alanı Sınıflaması) | Edeb Literatürü |
