| Katalog Türü | Siyaset |
| Eser Numarası | 608 |
| Eser Adı | İksîr-i devlet |
| Müellif Tam Künyesi | Nergisî Mehmed b. Ahmed Efendi el-Bosnevî |
| Müellif Bilinen Kısa Adı | Nergisî Mehmed Bosnavî |
| Yüzyıl (Hicri) | 11. |
| Yüzyıl (Miladi) | 17. |
| Vefat Tarihi Hicri | 1044 |
| Vefat Tarihi Miladi | 1634 |
| Dil | Türkçe |
| Kütüphane Adı | Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi |
| Koleksiyon Adı | Şehid Ali Paşa |
| Koleksiyon (Demirbaş) Numarası | 01529 |
| Varak Numarası | 1b-74b vr. |
| Hattat-Müstensih | Ahmed Rabtî/Tarbetî |
| Yazma İstinsah Tarih | 1045H |
| Yazı Türü | Talik |
| Eserin Türü | Tercüme-Kısmî |
| Eserin Baskısı | İstanbul: Yahya Efendi Matbaası, 1288. |
| Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri | Eser Hüccetü'l-İslâm Ebû Hâmid Muhammed b. Muhammed et-Tûsî el-Gazzâlî'nin (ö. 505/1111) Kimyâ-yı Saâdet adlı Farsça eserinin ikinci rükn (: Muâmelât âdâbı), dördüncü aslı'nın (: kardeşlik) Türkçe tercümesidir. Gazzâlî'nin bu eserin ilgili rüknü ve alt başlıkları şöyledir: "2. Rükn: Muâmelât âdâbı 1-5. Asıl: Yemek yeme âdâbı, evlilik ve (evliliğe dair bazı konular), ticaret âdâbı ve kazanç, helâl-haram ve (bu ikisi arasında bulunan) şüpheli şeyler, kardeşlik, arkadaşlık ve komşuluk haklarına riâyet etme. 6-10. Asıl: Uzlete çekilme âdâbı, yolculuk türleri ve yolculuk âdâbı, semâ’ ve vecd âdâbı, emir bi’l-ma‘arûf ve nehiy ani’l-münker, yöneticilerin nasıl olacağı." Eserin matbu nüshasının ön kapağında ise Gazzâlî'nin bu eseri zikredilmekle birlikte bölüm olarak farklı bir tasnif kullanılmıştır. Şöyle ki: "Hüccetü'l-İslâm İmâm Gazzâlî (k.s.) hazretlerinin Kimyâ-yı Saâdet nâm kitabının beşinci faslının tercümesi olan risâle-i ahlâk'dır." Toplam üç babdan müteşekkil bu eserde mütercim konuları özellikle haklar açısından ele almıştır. Bu anlamda eserde din kardeşliğin gerekliliği ve hakları, ana baba vd. haklar zikredilmektedir. |
| Eserin Konu Başlıkları | Medh-i padişah. [Mukaddime]: Mütercimin bazı tasarrufları. Birinci bab: Din kardeşliğinin gerekliliği ve hukuku. 1. Fâsıla: Allah için sevme ve bunun medlulu. 2. Fâsıla: Allah için buğzetmek. İkinci bab: Liyâkat-ı uhuvvet. Bu bölümde çeşitli haklardan bahsedilmektedir. Üçüncü bab: Ana-baba vd. hakları: Akraba, anne-baba, çocuk, kardeş ve hizmetçi hakları. |
| Notlar | Eser "İstanbul Kütühanelerinde Bulunan Siyasetnâmeler" adlı bibliyografik çalışmada Bursalı Mehmed Tahir'in "Siyâsete Müteallik Âsâr-ı İslâmiyye" adlı eseri de kaynak gösterilerek Gazzâlî'nin Nasîhatü'l-mülûk adlı eserinin tercümesi olduğu ifade edilmiştir (bkz.: M. Orhan Çolak, "İstanbul Kütüphanelerinde Bulunan Siyasetnâmeler Bibliyografyası", TALİD, (Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, Cilt 1, Sayı 2, 2003, 339-378) s. 359.) Ancak gerek eserin matbu nüshasında gerekse metnin tercümesi incelendiğinde eserin Gazzâlî'nin Kimyâ-yı Saâdet adlı Farsça eserinin ikinci rükn (: Muâmelât âdâbı), dördüncü aslı'nın (: kardeşlik) Türkçe tercümsesi olduğu görülecektir. |
| Sınıflama (Siyaset Alanı Sınıflaması) | Edeb Literatürü |
