Tercüme

Gülşen-i mülûk

Yazar : Zaîfî Pîr Mehmed b. Evrenos b. Nureddîn

Detaylar

Katalog Türü	Siyaset
Eser Numarası	534
Eser Adı	Gülşen-i mülûk
Eserin Anılan Diğer İsimleri	Terceme-i Ahlâku's-saltana
Müellif Tam Künyesi	Zaîfî Pîr Mehmed b. Evrenos b. Nureddîn
Müellif Bilinen Kısa Adı	Zaîfî Pîr Mehmed b. Evrenos b. Nureddîn
Yüzyıl (Hicri)	10.
Yüzyıl (Miladi)	16.
Vefat Tarihi Hicri	964
Vefat Tarihi Miladi	1557
Dil	Türkçe
Kütüphane Adı	Nuruosmaniye Yazma Eser Kütüphanesi
Koleksiyon Adı	Nuruosmaniye
Koleksiyon (Demirbaş) Numarası	04168
Eserin Türü	Tercüme
Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri	Eser daha çok Vassâf olarak bilinen Şerefüddîn Abdullāh b. İzziddîn Fazlillâh b. Ebî Naîm-i Yezdî'nin (ö. 730/1330) tam adı "Ahlâku's-saltana fî ahvâli’l-ezmine ve’l-edyine" olan ve genelde "Ahlâku's-saltana" olarak anılan Farsça eserinin Türkçe tercümesidir. Eser Bosnalı Sofu Mehmed Paşa (ö. .../1604?) için onun isteğinden dolayı kaleme alınmıştır. Eserin "Ahlâku's-saltana"nın Türkçe tercümesi olduğunu ilk tespit eden Bahir Selçuk bunu makalesinde, "Kânûnu’r-reşâd’ı hazırlarken tespit ettiğimiz Ahlâku’s-saltana ile çeşitli siyasetnâmeleri karşılaştırıken Zaifî’nin Gülşen-i Mülûk’unun da Ahlâku’s-saltana’nın bir çevirisi olduğunu tespit ettik." şeklinde ifade etmektedir.
Eserin Konu Başlıkları	Dîbâce: ahlâk, hikâyet: İskender ve günahkâr kişi-Hz. Ali ve müşrik-İbn Alkam, tevhîd, 1-10. İşâret: şükür; temsîl: halkın malına tenezzül etmeme, hikmet: itidâl, tenbîh: ibadet etme, nükte: ihsan ve cömertlik, fâ’ide: iyilere sahip çıkma, kötüleri uzaklaştırma, hulk: âlim ve şeyhlerden istifade etmek-Gazneli Mahmud’un rüyası, haslet: karar üzre bulunma, işâret: askerlere karşı tutum, nasîhat: Allah’la münasebet. 11-20. Nasîhat: Süleyman peygamber ve karınca, siyâset: ehil olanları görevlendirme, hikâyet: adil ve zalim sultânların durumu, nasîhat: tebaanın hakkını gözetme, nükte: iki cihanda padişah olabilme, tezkire: eski hükümdarların hayırlı işlerini devam ettirme, siyâset: vezirlerin gerekliliği, nasîhat: cezalandırma hususunda acele etmeme, hikmet: gönlü ferah tutma, hikâyet: Melikşah ve yaşlı kadın. 21-31. Terbiyyet: işi ehline vermek, remz: sır saklamak, fazîlet: Allah’ı bir bilme, isâbet: Perviz ve asi adamı, işâret: mazlumlara yardımcı olma, zulmü kaldırma, azîmet: zamanlamayı iyi yapmak, hulk: merhametli olmak, âdet: uyanık ve ayık olmak, âdâb: tavla ve satranç oynama, lu’b-ı nerd: tavla oynama, şikâr: av,
Notlar	Detaylı bilgi için bkz. Bahir Selçuk-Fatih Elçi "Sultan Abdülaziz’e Sunulmuş Bir Siyâsetâme Çevirisi: Kavalalı Hüseyin Kâzım’ın “Risâle-i Seciyye”si" Adıyaman Üniversitesi SBE Dergisi, 2013/6, sy. 12. Eserin konu başlıkları bu makaleden alıntılanmıştır. Ayrıca bk. OSMAN GAZİ ÖZGÜDENLİ, "VASSÂF", TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/vassaf (15.12.2018).
Sınıflama (Siyaset Alanı Sınıflaması)	Edeb Literatürü