Telif

Zübdetü keşfi'l-memâlik ve beyânü't-turuk ve'l-mesâlik

Yazar : Garsüddîn Halil b. Şâhin

Detaylar

Katalog Türü Siyaset
Eser Numarası 461
Eser Adı Zübdetü keşfi'l-memâlik ve beyânü't-turuk ve'l-mesâlik
Müellif Tam Künyesi Garsüddîn Halil b. Şahîn ez-Zâhirî
Müellif Bilinen Kısa Adı Garsüddîn; Halil b. Şâhin
Yüzyıl (Hicri) 9.
Yüzyıl (Miladi) 15.
Vefat Tarihi Hicri 873
Vefat Tarihi Miladi 1468
Dil Arapça
Kütüphane Adı Topkapı Sarayı Müzesi
Koleksiyon Adı III. Ahmed Kitaplığı
Koleksiyon (Demirbaş) Numarası 02990
Varak Numarası 231 vr.
Yazı Türü Talik
Eserin Türü Telif
Eserin Baskısı tsh. Paul Ravaisse, Paris: Ernest Leroux Editeur, 1983. 157 s.
Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri Müellifin nüshası kayıp olan Kitâbu Keşfi’l-memâlik ve Beyâni’t-turûk ve’l-mesâlik adlı toplam kırk bölüm olarak eserinin çok hacimli olduğu düşüncesiyle on iki bölümle kısaltılmış halidir. Genel olarak Mısır-Hicaz Memlüklüler devleti tarihini anlatan bu eserinde müellif ilk olarak Mısır-Suriye-Hicaz bölgelerinin coğrafi özellikleri ile ilgi bilgilere yer vermiştir. Coğrafi özellikler aynı zamanda tarihi bilgilerle desteklenmektedir. Hicazın şekillenmesi, Kabe'nin ve Mekke şehrinin inşası, Nil havzasının firavunlar dönemleriyle birlikte değerlendirilmesi vb. konular bunlara örnektir. Daha sonra müellif siyaset geleneği metinlerinin muhtevasına girmiş ve saltanat ve onun mahiyetine, devlet başkanın vazifelerine değinmiştir. Sonraki bölümlerde de halifenin durumuna, vezirlere, hizmetçilere, devlet erkânına, hükümdar ailesine, mühendislere, orduya ve geçmiş dönemlerdeki siyasi olaylardan örneklere yer vermiştir.
Eserin Konu Başlıkları Mukaddime. 1. Bab: Mısır-Hicaz-Suriye (Akdeniz Havzası)'nın coğrafi özellikleri ve tarihi bağlamı. 2. Bab: Saltanın mahiyeti ve hükümdarın halka karşı görevleri. 3. Bab: Halife, kadı ve ulemanın durumları hakkında. 4. Bab: vezir, vezirin görevleri ve divan üyeleri. 5. Bab: Sultan çocukları, atabekler, emirler. 6. Bab: Devlet kademelerindeki hiyerarşi ve bu kademelerin görevleri. 7. Bab: Sultan hanımları ve harem. 8. Bab: Saray bina ve bölümleri. 9. Bab: Mühendis ve mimârlar. 10. Bab: Mısır Memlüklü eyaletleri ve idarecileri. 11. Bab: Ordu teşkilatı: Memlüklüler harici kavimler (Türk, Arap, Kürt vb.). 12. Bab: Önceki dönemlerde gerçekleşmiş ibretlik olaylar.
Eserin Telif Tarihi 0857H'den sonra.
Notlar Detaylı bilgi için bkz.: Süleyman Özbek, "Ortaçağ Türk-İslam Devlet Teşkilatı İçin Rehber Bir Kaynak; Halil B. Şahin Ve Eseri: Zübdetü Keşfü'l-Memâlik", Nüsha Şarkiyat Araştırmaları Dergisi, 2008/1, sy. XXVI., s. 21-35.
Sınıflama (Siyaset Alanı Sınıflaması) Genel