| Katalog Türü | Siyaset |
| Eser Numarası | 455 |
| Eser Adı | Fâkihetü'l-hulefâ ve mefâkehetü'z-zurefâ |
| Müellif Tam Künyesi | Ebû Muhammed Şihâbüddîn Ahmed b. Muhammed İbn Arabşah el-Halebî |
| Müellif Bilinen Kısa Adı | İbn Arabşâh |
| Yüzyıl (Hicri) | 9. |
| Yüzyıl (Miladi) | 15. |
| Vefat Tarihi Hicri | 855 |
| Vefat Tarihi Miladi | 1451 |
| Dil | Arapça |
| Kütüphane Adı | Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi |
| Koleksiyon Adı | Ayasofya |
| Koleksiyon (Demirbaş) Numarası | 03321 |
| Varak Numarası | 165 vr. |
| Yazı Türü | Nesih |
| Eserin Türü | Tercüme |
| Eserin Baskısı | nşr. Muhammed Receb en-Neccâr, Küveyt, 1997. |
| Eserin Çevirisi: Türkçe | [Onuncu bölüm: Cengiz Han], çev. Şerefettin Yaltkaya, Dârülfünun Edebiyat Fakültesi Mecmuası, 1925, IV/1, s. 13-44. |
| Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri | Sa‘deddîn el-Verâvînî'ni bazı değişiklikler yaparak tekrar kaleme aldığı Merzübânnâme versiyonunun Şeyhoğlu Sadreddîn Mustafa tarafından yapılan Türkçe tercümesinin İbn Arabşah tarafından genişletilmiş Arapça tercümesidir. Müellif eseri hicrî 852’de (1448) Sultan Çakmak’a ithafen kaleme almıştır. Eserde Acem-Arap-Türk hükümdarlarına, Cengiz Han ve Moğollar devletine çokça değinilmektedir. Eser on bab üzere tertib edilmiştir. On bölümden oluşan eserde İbn Arabşah secili üslûbuyla Arap, Acem ve Türk hükümdarlarından bahsetmekte, İslâm büyüklerinden nakillerde bulunmakta, “kâfir” diye nitelediği Cengiz Han’la ilgili geniş bilgi vermekte, Moğol istilâsından, teşkilâtından, örf ve âdetlerinden bahsetmektedir. Eser George Wilhelm Freytag tarafından Latince tercüme ve şerhiyle birlikte yayımlanmıştır (I-II, Bonn 1832, 1851-1852) daha sonra çeşitli baskı ve neşirleri yapılmıştır (Bulak 1276, 1290; Kahire 1300, 1303, 1307; nşr. Yûsuf Dâvûd, Musul 1869, 1876; ). İstanbul Üniversitesi (AY, nr. 3040) ve Nuruosmaniye (nr. 3730) kütüphanelerinde iki nüshası bulunan eser, XVI. yüzyıl müderris ve kadılarından Dukakinzâde Osman Bey tarafından kısmen Türkçe’ye çevrilmiştir. Cengiz Han’a dair onuncu bölümü Şerefettin Yaltkaya tercüme etmiş ve Dârülfünun Edebiyat Fakültesi Mecmuası’nda yayımlamıştır ([1925], IV/1, s. 13-44). DİA ilt: 19; sayfa: 315 [İBN ARABŞAH, Şehâbeddîn - Abdülkadir Yuvalı] |
| Eserin Konu Başlıkları | 1-6. Bab: Eşeğe binen çakalın hikâyesi, yüce melikin hikâyesi ve oğullarına vasiyeti, Melih Ardaşir ve âlim Mihranbih’in hikâyesi, şeytan Gavpay ve âlim Nikdin’in hikâyesi, dasitân-ı dazime hikâyesi. 7-10. Bab: Zirek ve Riruy hikâyesi, aslan ve fillerin hikâyesi, deveyle aslanın hikâyesi, keklikle tavşanın hikâyesi, dost ve düşmanla geçim. |
| Eserin Telif Tarihi | 0852H |
| Notlar | Ayasofya nr. 03321'deki nüsha mütercim nüshasından nakledilerek istinsah edilmiştir. |
| Sınıflama (Siyaset Alanı Sınıflaması) | Edeb Literatürü |
