Tercüme

Murâdnâme

Yazar : Bedr-i Dilşâd

Detaylar

Katalog Türü Siyaset
Eser Numarası 441
Eser Adı Murâdnâme
Eserin Anılan Diğer İsimleri Tercüme-i Kābusnâme
Müellif Tam Künyesi Bedr-i Dilşâd b. Mehmed b. Oruçgâzî b. Şa'bân
Müellif Bilinen Kısa Adı Bedr-i Dilşâd
Yüzyıl (Hicri) 9.
Yüzyıl (Miladi) 15.
Vefat Tarihi Hicri 830
Vefat Tarihi Miladi 1427
Dil Türkçe
Kütüphane Adı Ankara Milli Kütüphane
Koleksiyon (Demirbaş) Numarası 00470
Varak Numarası 325 vr.
Yazma İstinsah Tarih 0830-0831H
Yazı Türü Nesih
Eserin Türü Tercüme
Eserin Baskısı Bedr-i Dilşâd’ın Muradnâmesi, haz. Adem Ceyhan, I-II, Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı, 1997.
Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri Elli bir bab ve 9818 beyitten müteşekkil bu eser Emîr Unsûrü'l-meâlî Keykâvûs b. İskender b. Kâbûs b. Veşmgîr tarafından oğlu Gîlân Şâh adına milâdî 1082 yılında kaleme alınan Kābusnâme adlı Farsça eserin Türkçe serbest tercümesi ve şerhidir. Ayrıca eser hakkında çalışma yapan Emine Yeniterzi şunları söylemektedir: "Emir Unsurü'l-Maan'ın Kabusnâme (Nasihatnâme) adlı eserinin genişletilmiş tercümesi ve şerhi olan eser nasihatnâme, siyasetnâme, fütüvvetnâme özellikleri taşıyan ahlâkî ve didaktik bir mesnevi, aynı zamanda bazı ilim ve sanat dallarıyla ilgili bölümleri dolayısıyla ansiklopedik bir eserdir". Mütercim bu eseri hicrî 830 yılında tercüme etmiş ve dönemin sultânı II. Murad’a ithaf etmiştir. Bu itibarla da müellif eserin ismini Muradnâme olarak isimlendirmiştir. Eserde ahlâkî erdemler, tedbîr-i menzil, tedbîr-i müdün, ilim ve ilimler tasnifi, gündelik hayatta gözetilmesi gereken edep kuralları vb. ana başlıklarda toplanan ahlâk konuları işlenmiştir.
Eserin Konu Başlıkları 1-5. Bab: Allah'ı bilmek, peygamberlerin yaratılışı, hükümdarlık âdâbı, vezirlik âdâbı, padişahlara hizmet âdâbı. 6-10. Bab: Subaşılık âdâbı, yemek alışkanlıkları, şarap içme âdâbı, misafirlik vb. 11-15. Bab: Aşk ve âşık, mizah, satranç ve tavla, temizlik ve hamam, uyku, av. 16-20. Bab: Gûy u çevgan oyunu, harb, cezalandırmak ve affetmek, mal toplamak ve sarfetmek, emanet saklamak. 21-25. Bab: Nimetlere şükür, ibadet, anne-baba hakkı, hüner kazanmak, konuşma âdâbı. 26-30. Bab: Civanmertlik, ilmin fazileti ve ilim sahiplerinin özellikleri, cahilliğin zararları ve cahiller, ilimlerin tasnifi ve ilim tahsil edenlere öğütler, tıp ilmi ve hekimlik. 31-35. Bab: Astronomi, astroloji, şairlere nasihatler, musiki ve çalgıcılık âdâbı, yazı yazma/kitâbet. 36-40. Bab: Ticaret ve tüccarlık âdâbı, gayrı menkul satın alırken dikkat edilmesi gerekenler, evlilik, çocuk eğitimi, hizmetçi seçimi 41-45. Bab: At seçimi, dost seçimi, düşmanlardan sakınmak, iyilik ve kötülük iyi ve kötü huy. 46-51. Bab: Gençlik ve ihtiyarlık, sabır ve acele(cilik), sır saklamak, Nûşirevan'ın nasihatleri, dünya hırsı, dünya ehlinin akıbeti.
Eserin Telif Tarihi 0830H
Notlar Eserin diğer ismi için bkz. Afyon, Gedik Ktp., nr. 17907. Ayrıca eser hakkında detaylı bilgi için bkz. Emine Yeniterzi, “Anadolu Türk Edebiyatında Ahlâkî Mesneviler”, Türkiye Araştırmaları Dergisi, V/10 (2007), s. 433-468.; RIZA KURTULUŞ, "KEYKÂVUS b. İSKENDER", TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/keykavus-b-iskender (15.12.2018); Adem Ceyhan, Bedr-i Dilşâd’ın Muradnâmesi, İstanbul, 1997.
Sınıflama (Siyaset Alanı Sınıflaması) Edeb Literatürü