Telif

Tahrîrü'l-ahkâm fî tedbîr-i ehli'l-İslâm

Yazar : İbn Cemâa

Detaylar

Katalog Türü Siyaset
Eser Numarası 389
Eser Adı Tahrîrü'l-ahkâm fî tedbîr-i ehli'l-İslâm
Müellif Tam Künyesi Ebû Abdillâh Bedrüddîn Muhammed b. İbrâhîm b. Sa‘dillâh b. Cemâa el-Kinânî el-Hamevî
Müellif Bilinen Kısa Adı İbn Cemâa
Yüzyıl (Hicri) 8.
Yüzyıl (Miladi) 14.
Vefat Tarihi Hicri 733
Vefat Tarihi Miladi 1333
Dil Arapça
Eserin Türü Telif
Eserin Çevirisi: Türkçe Adl’e Boyun Eğmek: Ehl-i İslam’ın Yönetimi İçin Hükümler, çev. Özgür Kavak, İstanbul: Klasik, 2010.
Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri İslam siyaset düşüncesinin temel konularından olan imâmet, hilafet, cihad ve savaş hukuku, devlet adamlarının görevleri vb. hususlara değinen bir eser olup el-Melikü’l-Eşref Halîl b. Kalavun için kaleme alınmıştır. Müellifin toplamda on yedi babdan müteşekkil bu eserini günümüz Türkçe'sine çeviren Özgür Kavak eser hakkında şu değerlendirmeyi yapmaktadır: "İbn Cemâa'nın bu eseri Abbâsî hilâfetinin Moğol istilâsı sonrası ortadan kalkmasıyla zuhûr eden siyasî belirsizliği fıkhî açıdan tahlil etmektedir. Eser, hilâfetin Memlükler himayesinde Mısır merkezli olarak yeniden ihyâ edilmesi teşebbüslerinin süre gittiği bir zaman diliminde devlet ve toplum katında sahip olduğu geniş nüfuzu sayesinde dönemindeki gelişmelerin etkili bir aktörü olan bir fakih tarafından kaleme alınması hasebiyle de önem arz etmektedir." Eserin içeriği ve konu başlıkları Ayasofya 02852'deki (1b-74b vr.) yazma nüshada yer alan Tahrîrü'l-ahkâm fî tedbîr-i ehli'l-islâm adıyla Ebü'l-Hasan Muhammed es-Sühreverdî el-Bağdâdî'ye nispet edilen eserle birebir benzerlik göstermektedir.
Eserin Konu Başlıkları [Mukaddime]. 1-6. Bab: İmâmetin gerekliliği; imâmda bulunması gereken şartlar; imâm ve sultân ve bunların görevleri; vezir tayini ve vezirlerin görevleri; düşmanla cihad etmek maksadıyla emir istihdamı; şeriatın ve şeriatla ilgili hususların korunması; ordu istihdamı ve askerlerin savaş (cihad) için hazırlanması. 7-12. Bab: Sultanın atâsı (عطاء) ve bunların verileceği yerler ve iktânın çeşitleri; ordunun atâsının ve mücahidlerin haklarının belirlenmesi; savaşacaklar için at; silah ve mühimmatın teçhiz edilmesi; dîvânın kurulması ve sultânın dîvânının bölümleri; cihadın fazileti, öncelikleri ve cihada uygun (ehil) olanlar; cihad ve savaşın keyfiyeti, güçlü düşmana karşı savaşta sabır gösterme. 13-17. Bab: Ganimet ve kısımları, ganimetle ilgili bazı hükümler; ganimetlerin taksimi ganimeti hak edenler, yöneticilerin ganimet hususunda yapması gerekenler; ateşkes antlaşması, eman, eman almak ve vermek ile ilgili hükümler; müslüman isyancılar (bağy) ile savaşmak ve imâmın savaşması gereken kimseler; zimmet akdi, hükümleri ve bu akdin gerektirdiği sorumluluklar.
Notlar Detaylı bilgi için bkz.: Adl’e Boyun Eğmek: Ehl-i İslam’ın Yönetimi İçin Hükümler, çev. Özgür Kavak, İstanbul: Klasik, 2010, s. 21-32.
Sınıflama (Siyaset Alanı Sınıflaması) Fıkıh