Katalog Türü | Siyaset |
Eser Numarası | 343 |
Eser Adı | Kitâb-ı hadâiku's-siyer fî âdâbi'l-mülûk |
Müellif Tam Künyesi | Nizâmeddîn Yahyâ b. Saîd b. Ahmed |
Müellif Bilinen Kısa Adı | Nizâmeddîn Yahyâ |
Yüzyıl (Hicri) | 7. |
Yüzyıl (Miladi) | 13. |
Vefat Tarihi Hicri | 634 |
Vefat Tarihi Miladi | 1237 |
Dil | Farsça |
Kütüphane Adı | Tahran Sipehselar Kütüphanesi |
Koleksiyon (Demirbaş) Numarası | 01511 |
Varak Numarası | 81 vr. |
Yazma İstinsah Tarih | Şevval 0707H |
Yazı Türü | Talik |
Eserin Türü | Telif |
Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri | Anadolu Selçuklu hükümdarı Sultan I. Alâeddin Keykubad'a ithafen kaleme alınan bu Farsça kitap Anadolu Selçuklu devrini ve siyaset anlayışını anlatan önemli siyaset eserlerinden biridir. Eserinin girişinde müellif babasının bir müddet sultânın huzurunda bulunduğunu, haliyle kendisinin de gençlik yılları da dahil olmak üzere bu süre zarfında saray etrafında devlet erkânı, ulema ve sanatkarlarla aynı ortamı paylaşmış ve onlardan eğitim almış belirtmiştir. Daha sonra sultânın emriyle babasının Erzincân'da ikameti karar kılınmış, 15 yıl kadar orada kalmış ve sultânın geri çağırması akabinde de tekrar saraya dönmüştür. Muhtemelen müellif bu süreçlerde devlet işleri içinde pasif olarak da olsa bulunmuş ve bunlar hakkında tecrübe ve bilgi sahibi olmuştur. Sultana hediye olması ve onun istifade etmesi için de tavsiye ve nasihat etme maksadıyla bu eseri kaleme almıştır. Eser genel olarak siyaset ve ahlâk konularına değinmekte ve toplamda on babdan oluşmaktadır. Müellifin eserinde konuları ele alırken kullandığı kaynak ve yönteme bakıldığında genel olara ilk etapta konuyla ilgili ayet ve hadislere ve bunların tefsir ve teviline yer verilmiştir. Sonrasında ise çeşitli nasihatlerle birlikte çeşitli hükümdar hocaları ve vezirlerinin düşüncelerine yer veren hikayelere değinilmiştir. |
Eserin Konu Başlıkları | [Dîbâce] Selçuklu hanedanına övgüler. 1-5. Bab: Hükümdar ve sultânların hayatları (siyer); adaletin övülmesi; zulmün çirkinliği; siyasetin ilkeleri; öfkelenmenin kötülenmesi, affetmede acele davranıp ceza vermeyi ertelemek. 6-10. Bab: Hilim ve teennî, sabır ve hükümdarların kişiliği (mürüvve), sözleri yerine getirmek ve inatçılığın zemmi; müşâvere ve tedbîr; cömertlik (sehâ ve cûd) ve cimriliğin zemmi; [âdâb]. |
Notlar | Detaylı bilgi için bkz. haz. Ayla Demiroğlu, "Anadolu Selçukluları Devrine Ait Bir Siyasetname" İÜEFTED, İstanbul, 1981-82, s. 12, syf. 621-626. |
Sınıflama (Siyaset Alanı Sınıflaması) | Edeb Literatürü |